نقد ادبیات داستانیِ ایران از سال 1341 تا انقلاب اسلامی با رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان

نویسندگان

  • آرزو بلالی کارشناس ارشد جامعه‌شناسی از دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
  • افسانه ادریسی عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
چکیده مقاله:

در این مطالعه، ادبیات داستانیِ منتشرشده در دورۀ تاریخیِ انقلاب سفید تا انقلاب اسلامی به شیوۀ تحلیل انتقادی گفتمان نقد می‌‌شود. هدف آن بود تا با اتخاذ رویکردی گفتمانی در نقد ادبی، متون منتشر‌شده از انقلاب سفید تا انقلاب اسلامی بررسی شود و مؤلفه‌‌های فرهنگِ مقاومت در این متون در سه حوزۀ اقتصادی، اجتماعی ‌ـ فرهنگی، و سیاسی شناسایی و برجسته شود. داده‌‌های این مطالعه در قالب «متون»، یعنی شکل نوشتاری کاربرد زبان، تعین یافته‌‌اند و این متون به دو دستۀ کلی تقسیم می‌‌شوند: 1. متونی که شرایط اقتصادی، سیاسی، و اجتماعی ‌ـ فرهنگی را توصیف و تحلیل می‌کنند؛ و 2. متونی که در حوزۀ ادبیات داستانی و در دورۀ زمانی بررسی‌شده تولید شده‌‌اند. از این داده‌‌ها، بر اساس اصل اشباع نظری نمونه‌‌گیری هدف‌مند صورت گرفت و به شیوۀ تحلیل متن کلاسیک و ژرفانگر تحلیل شدند. نقد ادبی این متون با رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان نشان می‌‌دهد که در این دورۀ تاریخی چون گفتمان رسمی در سه حوزۀ اقتصادی، اجتماعی‌ ـ فرهنگی، و سیاسی متأثر از تغییراتی که حکومت در شرایط اجتماعی ایجاد کرد حول دال‌‌های مرکزی‌‌ای سامان یافته است، در این مطالعه از آن‌ها با عناوین 1. حمایت از الگوی اقتصادی سرمایه‌‌داری، 2. حمایت از الگوی اجتماعی ‌ـ فرهنگی مدرن، و 3. حمایت از الگوی سیاسی پادشاهی یاد می‌‌شود. متون ادبی تولید‌شده در این دوران نیز در نسبت با این گفتمان رسمی، حول دال‌‌های مرکزی 1. مخالفت با شیوۀ تولید سرمایه‌‌داری، 2. مخالفت با ترویج مظاهر فرهنگ غرب، و 3. مخالفت با الگوی سیاسی نظام پادشاهی و ظلم و ستم حاکم بر افراد شکل گرفته‌اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

از گفتمان انقلاب اسلامی تا گفتمان سیاست خارجی جمهوری اسلامی

یکی از پیامدهای مهم انقلاب اسلامی و شاید یکی از چشمگیرترین تحولاتی که دوران پساانقلاب را از دوران پیش از آن متمایز می­کند سیاست خارجی جمهوری اسلامی است. برخی حتی ممکن است تا جایی پیش روند که بگویند سیاست خارجی یکی از ارکان مهم هویت­بخش جمهوری اسلامی است و بر همین اساس، شاید بتوان آن را به درستی از کانون‌های مهم مطالعات پساانقلابی قرار داد. این مقاله تلاشی است در جهت فهم تأثیر تکوینی انقلاب اسلا...

متن کامل

تحلیل گفتمان انتقادی ادبیات داستانی کودکان با موضوع مهدویت

چکیده رساله / پایان نامه : در این پژوهش ادبیات داستانی مهدویت برای کودکان گروه سنی الف ، ب و ج با توجه به رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف بررسی شد. داده‏های این پژوهش در برگیرنده‏ی ده داستان کوتاه می‏باشد که در مورد حضرت مهدی (عج) نوشته شده‏اند. تحلیل این داستان ها بر اساس مولفه‏های مطرح شده در چارچوب فرکلاف به طور جداگانه انجام گرفته است و مواردی چون غیبت، ظهور و ویژگی های اخلاقی و ظاهری ا...

15 صفحه اول

تنازع گفتمانی گفتمان روشنفکری و گفتمان سیاسی در تعیین مؤلفه‌های ادبیات داستانی بعد از انقلاب اسلامی با تکیه بر ادبیات جنگ/ دفاع مقدس

مروری کلی بر ادبیات داستانی بعد از انقلاب اسلامی، نشانگر تغییر و شکل‌گیری گفتمان جدیدی در عرصۀ نقد و آفرینش اثر ادبی است. با توجه به اینکه این ادبیات، در نتیجه تنش موجود میان دو گفتمان سیاسی و روشنفکری از نظم گفتمانی خاص خویش برخوردار می‌شود، موضوع پژوهش حاضر، تحلیل تنش شکل گرفته میان گفتمان سیاسی مسلط و گفتمان روشنفکری در عرصه نقد آثار ادبی برای تعیین مؤلفه‌های ادبیات سیاسی داستانی دورۀ انقلاب...

متن کامل

بررسی مسائل زنان در ادبیات داستانی افغانستان با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی

در پژوهش حاضر مسائل زنان در ادبیات داستانی افغانستان با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی بررسی شده است. متون مورد مطالعه این پژوهش که با دقت از آثار سه دهه اخیر ادبیات داستانی افغانستان انتخاب شده اند و برجسته ترین آثاری هستند که بر محور مسائل زنان شکل گرفته اند، عبارت اند از دو داستان کوتاه و یک رمان از سه نویسنده زن و دو داستان کوتاه و یک رمان از سه نویسنده مرد که در دهه های ?? تا ?? نوشته شده اند...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 4  شماره 4

صفحات  25- 49

تاریخ انتشار 2015-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023